In legibus magis simplicitas quam difficultas placet. (I.2.23.7)

W prawie podoba się bardziej prostota niż zawiłość.
Zmiany w art. 48 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, dotyczące wysokości grzywien nakładanych mandatem karnym za wykroczenia skarbowe.
2021-12-27

Zmiany w art. 48 § 1 Kodeksu karnego skarbowego, dotyczące wysokości grzywien nakładanych mandatem karnym za wykroczenia skarbowe.

Z dniem 1 maja 2021 r. weszła w życie zmiana art. 48 § 2 Kodeksu karnego skarbowego (KKS), na mocy której wysokość grzywny nakładanej mandatem karnym za wykroczenie skarbowe nie może przekroczyć pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia. Oznacza to, że do końca roku 2021 maksymalna grzywna za wykroczenie skarbowe nakładana w postępowaniu mandatowym może wynieść 14 000 zł (wobec wysokości minimalnego wynagrodzenia na poziomie 2 800 zł), a w 2022 r. – odpowiednio 15 050 zł (wobec wysokości minimalnego wynagrodzenia na poziomie 3010 zł). Przed nowelizacją, tj. do końca kwietnia 2021 r., maksymalna wysokość grzywny nakładanej na sprawcę wykroczenia w postępowaniu mandatowym wynosiła równowartość dwóch minimalnych wynagrodzeń (5 600 zł). To znaczące podniesienie maksimum ustawowego grzywny nakładanej w postępowaniu mandatowym, w świetle uzasadnienia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (druk nr 860 Sejmu IX kadencji, s. 64), stanowi odpowiedź na postulaty praktyki, dostrzegającej konieczność objęcia postępowaniem mandatowym szerszego zakresu czynów zabronionych kwalifikowanych jako wykroczenie skarbowe. Zmiana ta posłuży również odciążeniu sądów rejonowych od postępowań w sprawach o wykroczenia skarbowe, do których trafiają akty oskarżenia lub wnioski o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, kierowane wobec sprawców takich czynów, za które nawet najsurowsza grzywna, jaką można nałożyć mandatem karnym jest zbyt łagodna.

Zmiana art. 48 § 1 KKS jest niewątpliwie korzystna dla państwa, ponoszącego koszty postępowań prowadzonych w sprawach o wykroczenia skarbowe, które są tym niższe, im krócej trwa postępowanie. Poza tym, w przypadku nałożenia grzywny mandatem karnym faza jej egzekucji jest dużo szybsza niż w przypadku postępowania sądowego w trybie zwyczajnym czy nawet nakazowym, co przekłada się na szybsze wpływy należności na konto ich beneficjenta, tj. Skarbu Państwa. Zmiana art. 48 § 1 KKS jest też korzystna dla sprawców wykroczeń skarbowych w aspekcie procesowym – im również oszczędzi kosztów związanych z koniecznością udziału w dłuższym postępowaniu. Wyższa górna granica grzywny w postępowaniu mandatowym może jednak zachęcać finansowe organy postępowania, które wystawiają mandaty sprawcom wykroczeń skarbowych, do operowania generalnie wyższymi kwotami. Takie ryzyko zawsze istnieje i nie można go nie dostrzegać, skupiając uwagę jedynie na pozytywnych aspektach wprowadzonej zmiany. 

autor: adwokat dr hab. Magdalena Błaszczyk