AKTUALNOŚCI

• Artykuł| Czy praca zdalna będzie uregulowana w kodeksie pracy? | radca prawny Patrycja Dados
• Artykuł | Jak program motywacyjny może pomóc zadbać o pracownika i klientów? | Katarzyna Ulma-Raszkowska
• Artykuł | Czy przedsiębiorca korporacyjny może odpowiadać karnie? | dr hab. Magdalena Błaszczyk
• Czy podjęte zostaną konsultacje w zakresie podatku od osób prawnych? | Urszula Ogorzałek w rozmowie z Biznes 24 podczas Kongresu Rady Podatkowej
• III nabór wniosków o udzielenie grantu na zakup specjalistycznej usługi doradczej w ramach systemu SPEKTRUM | GWLaw GDYNIA
• Gala Zakończenia III edycji Akademii GPW Growth | Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.

Zmiany w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych od 1 stycznia 2022 r.

2021-12-27

Od nowego roku ZUS będzie uprawniony do pozyskiwania w bezpłatny sposób danych i informacji w zakresie niezbędnym do ustalenia prawa do zasiłków, ich wysokości, podstawy wymiaru oraz ich wypłat bezpośrednio od ubezpieczonych, jak i płatników składek - czyli zarówno pracowników, jak i przedsiębiorców - pracodawców (zgodnie z nowym brzmieniem art. 61a ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. ze zm. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).

W dotychczasowym stanie prawnym zwracano uwagę, że braki w dokumentacji i informacji uzyskiwanych od płatników składek czy samych ubezpieczonych utrudniały ustalenie prawa do zasiłków, terminową wypłatę i weryfikację. Płatnicy składek/ubezpieczeni powoływali się na brak podstawy prawnej do udostępniania danych. Nowa regulacja ma przyczynić się do pozyskiwania od płatników składek i ubezpieczonych danych koniecznych do przyznania prawa i wypłaty świadczenia, np. ZUS będzie mógł uzyskać informacje, czy ubezpieczony, korzystając ze zwolnienia lekarskiego w jednej firmie, nie pracował w tym samym czasie u drugiego pracodawcy.

Krytycy zmiany wskazują, że kategoria danych i informacji nie została zdefiniowana, co tworzy możliwość wykorzystywania danych osobowych na podstawie blankietowego uprawnienia w nieodpowiedni sposób. Podnoszone jest również, że krąg podmiotów, do których ZUS będzie mógł się zwrócić o uzyskanie informacji jest nieograniczony.

Wprowadzono również szereg innych zmian w ramach nowelizacji, w szczególności:

• skrócono do 5 lat możliwość dokonywania korekt składanych deklaracji; dotychczas płatnicy mogli dokonywać korekt bezterminowo, natomiast od deklaracji składanych po styczniu 2022 r. po upływie 5-letniego okresu korekty na kontach ubezpieczeniowych będą realizowane na podstawie prawomocnych orzeczeń sądowych;
• od nowego roku dobrowolne ubezpieczenie chorobowe (którym są objęte np. osoby prowadzące działalność gospodarczą) nie ustanie z powodu nieterminowego opłacenia składek - przedsiębiorcy będą mogli otrzymać świadczenie z ubezpieczenia również, gdy opłacą składki po terminie, bez składania do ZUS wniosków o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie;
• skrócono okres pobierania zasiłku po ustaniu ubezpieczenia (po zakończeniu umowy) do 91 dni ze 182 dni;
• podwyższeniu uległ zasiłek choroby za okres pobytu w szpitalu z dotychczasowego 70% do 80% podstawy wymiaru;
• wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy (wyjątek stanowi ciąża) oraz okresy niezdolności do pracy z przerwami nie dłuższymi niż 60 dni wliczane będą do „jednego” okresu zasiłkowego - ułatwić to ma płatnikom rozliczanie i kontrolę zatrudnionych korzystających z długotrwałych zwolnień lekarskich.

autor: adwokat Jakub Kondrat